Odcinek piersiowy to ostatnia część naszej wielowahaczowej ramy, którą ze względu na dość ograniczony zakres ruchomości oraz niewielką ilość ewentualnych problemów można porównać raczej do koncepcji softtaila. W zależności od charakterystyki i rozmiaru ramy, podczas jazdy na rowerze przybieramy bardziej wyprostowaną bądź bardziej pochyloną pozycję, wpływając tym samym na ukształtowanie naszego kręgosłupa we wszystkich jego odcinkach.
Część piersiowa może przybierać zatem kształt nadmiernie zgarbiony lub pozostawać w ułożeniu pośrednim (patrz rysunek poniżej). Dodatkowo pojawiające się obciążenia, niejednokrotnie przy zastosowaniu niekorzystniej dźwigni, związane z podnoszeniem roweru przy pokonywaniu przeszkód terenowych, mogą wpływać na powstawanie dolegliwości bólowych kręgosłupa. Objawy mogą przybierać formę bólu w obrębie konkretnego segmentu lub promieniować między żebrami do przodu w kierunku mostka.

Charakterystycznym może okazać się również ból wywoływany głębokim wdechem, ujawniający się w wymienionych obszarach.
Kręgosłup piersiowy złożony jest z dwunastu kręgów, które oddzielone krążkami międzykręgowymi wraz z żebrami i mostkiem budują klatkę piersiową. Z uwagi na połączenie z innymi elementami jest on stosunkowo stabilny, a jego ruchomość jest zdecydowania mniejsza od pozostałych części kręgosłupa. Mają na to również wpływ różnice anatomiczne, uwidaczniające się w budowie kręgów piersiowych oraz dodatkowe elementy występujące w tej części kręgosłupa, takie jak stawy kręgowo-żebrowe i żebrowo-wyrostkowe. Kształt kręgów wraz z wysokością zmienia się - w zależności od poziomu są one zbliżone budową do tych z odcinka szyjnego lub lędźwiowego. W przekroju strzałkowym kręgosłup piersiowy ukształtowany jest kifotycznie, lecz jego nadmierne uwypuklenie w tył może odpowiadać już zmianom patologicznym.

Ze względu na funkcjonalny charakter części piersiowej kręgosłupa możemy wyodrębnić w nim część górną o zwiększonej ruchomości, bezpośrednio graniczącą z szyją oraz część środkową i dolną, których biomechanika jest już proporcjonalnie ograniczona w płaszczyźnie strzałkowej. W związku ze specyficzną budową odcinek ten wykazuje jednak znaczną ruchomość w płaszczyźnie czołowej umożliwiając ruchy boczne.

Poniżej prezentujemy trzy uniwersalne propozycje ćwiczeń, które powinny uzupełnić nasz trening na rowerze oraz towarzyszyć codziennym czynnościom. Mają one na celu przeciwdziałanie niekorzystnym przeciążeniom układu ruchu w kręgosłupie piersiowym oraz jednocześnie stanowić prewencję dla dolegliwości związanych z tym obszarem naszego ciała. Również w tym przypadku należy pamiętać, że jeżeli przedstawione propozycje ćwiczeń wywołają lub nasilą Wasze objawy, będziecie musieli skorzystać ze specjalistycznej porady, w trakcie której zostaniecie odpowiednio zdiagnozowani i wyposażeni w niezbędną wiedzę specyficzną dla Waszej dolegliwości.

ODPROSTOWANIE KRĘGOSŁUPA PIERSIOWEGO W POZYCJI STOJĄCEJ
Pozycja wyjściowa: stojąca, stopy na szerokość barków, dłonie umieszczone na karku, łokcie skierowane do przodu.

Ruch: płynne odchylenie w tył z uniesieniem łokci w górę. W końcowym zakresie ruchu można dołączyć wydech. Łagodny powrót do pozycji wyjściowej.

Częstotliwość: jedna sesja obejmuje ok. 10 powtórzeń. Ćwiczenie można wykonywać na początku, w trakcie oraz na końcu jednostki treningowej, w zależności od czasu aktywności fizycznej. Ruch można również stosować prewencyjnie kilka razy dziennie.

ODPROSTOWANIE KRĘGOSŁUPA PIERSIOWEGO W POZYCJI SIEDZĄCEJ

Pozycja wyjściowa: siedząca na siedzisku z podparciem lub bez podparcia pleców. Dłonie umieszczone na karku, łokcie skierowane do przodu.

Ruch: płynne odchylenie w tył z uniesieniem łokci w górę. W końcowym zakresie ruchu można dołączyć wydech. Łagodny powrót do pozycji wyjściowej.

Częstotliwość: ćwiczenie można wykonywać na początku, w trakcie oraz na końcu jednostki treningowej, w zależności od czasu aktywności fizycznej. Ruch ten można również stosować prewencyjnie kilka razy dziennie.

ODPROSTOWANIE KRĘGOSŁUPA PIERSIOWEGO PODCZAS ZATRZYMANIA W CZASIE JAZDY ROWEREM LUB JAZDY NA CYKLOERGOMETRZE

Pozycja wyjściowa: podczas jazdy na ergometrze - stopy ułożone na pedałach w dowolnej sekwencji. Dłonie umieszczone na karku, łokcie skierowane do przodu. Osobom o małym doświadczeniu zaleca się wykonywanie ćwiczenia 1 lub 2. Podczas jazdy rowerem, zatrzymujemy się na chwilę w pozycji pokazanej na zdjęciu obok.

Ruch: płynne odchylenie w tył z uniesieniem łokci w górę. W końcowym zakresie ruchu można dołączyć wydech. Łagodny powrót do pozycji wyjściowej.

Częstotliwość: jedna sesja obejmuje ok. 10 powtórzeń. Ćwiczenie można wykonywać w trakcie jednostki treningowej uzależniając ilość powtórzeń od czasu wysiłku.
Źródło: Opracowanie własne.

Kręgosłup piersiowy stosunkowo najrzadziej jest przyczyną problemów. Dlatego, jeżeli - oprócz objawów bólowych - zaobserwujecie u siebie inne symptomy, takie jak nagły spadek wagi, bóle nocne niewiadomego pochodzenia, czy też pogarszanie się ogólnego stanu Waszego zdrowia, koniecznie udajcie się do lekarza, który zleci wymagane badania dodatkowe. Pod maską dolegliwości kręgosłupa mogą skrywać się bowiem inne poważne jednostki chorobowe.

NA KONIEC NASZEGO CYKLU KILKA WAŻNYCH RAD, O KTÓRYCH WARTO PAMIĘTAĆ:
1. Trenujmy dzielnie i rozważnie, ponieważ nowy sezon już za pasem.
2. Ćwiczenia dobierajmy tak, aby zapewnić równowagę w naszym układzie ruchu.
3. Pamiętajmy o prawidłowej postawie ciała zarówno w czasie aktywności fizycznej, jak i w czasie odpoczynku.
4. Słuchajmy naszego ciała, które w dość jasny sposób podpowiada nam, co należy zmienić w naszym sportowym i „cywilnym” życiu.

Wykaz literatury zalecanej:
Część B. Kręgosłup szyjny i piersiowy, The McKenzie Institute International, 2006.
Donelson R., Rapidly Reversible Low Back Pain, SelfCare First, LCC, New Hampshire 2007
Kinezyterapia, tom I, red. Zembaty A., Wydawnictwo „Kasper” Sp. z o. o., Kraków 2002
McKenzie R., Treat your own back, Spinal Publications New Zealand Ltd, New Zealand 2006
McKenzie R., Kubey C., 7 steps to a pain-free life, Penguin Group Inc, New York 2000

Zobacz także poprzednie odcinki:
Uwolnić się od bolesności kręgosłupa: co nas łupie w kręgosłupie?
Uwolnić się od bolesności kręgosłupa: szyja.