Pojemność napędu
Jedną z najważniejszych cech każdej przerzutki jest tzw. pojemność, która jest wyrażana liczbą. Powstaje po odjęciu ilości zębów największej i najmniejszej zębatki korby napędowej. Przykładowo korba 22/32/42 musi współpracować z przerzutką o minimalnej pojemności 20T (zębów) [42 - 22 = 20].
Zastosowanie przerzutki o mniejszej pojemności (np. 18T) spowoduje ocieranie łańcucha o dolną cześć prowadnicy przerzutki podczas gdy łańcuch spoczywa na najmniejszej zębatce korby i na najmniejszych koronkach wielotrybu. Użycie przerzutki o mniejszej pojemności spowoduje trudności z wrzucaniem łańcucha na największą koronkę oraz głośną pracę napędu (objawy przypominające nieprawidłową linię łańcucha).
Wzory
Ponieważ zakres pracy przerzutki tylnej jest ściśle powiązany z położeniem łańcucha na korbie napędowej, także pojemność tylnej przerzutki jest ściśle związana z pojemnością przerzutki przedniej.
Zależność tę popularnie nazywamy pojemnością napędu i wyrażamy liczbą zębów wynikającą ze wzoru:
(największa koronka korby - najmniejsza koronka korby) + (największa zębatka kasety - najmniejsza zębatka kasety) = POJEMNOŚĆ NAPĘDU
Przykładowo: korba 22/32/42, kaseta 11/34. Pojemność napędu (a także tylnej przerzutki) dla takiego zestawu wynosi: (42 - 22) + (34 - 11) = 20 + 23 = 43. Prawidłowa przerzutka tylna musi mieć pojemność co najmniej 43 zębów. Jak przekonać się o pojemności tylnej przerzutki? W przypadku braku informacji fabrycznej można posłużyć się metodą pomiaru. Ogólnie wiadome jest, że im dłuższy wózek tylnej przerzutki, tym większa odległość pomiędzy kółeczkami, a co za tym idzie - większa pojemność napędu (tylnej przerzutki). Pomiar przeprowadzamy za pomocą suwmiarki a następnie wynik porównujemy z poniższą tabelą.
A bo co?
Wymieniony obok przykład nakazuje zatem zastosować przerzutkę o długim wózku. Rodzi się pytanie dlaczego? Odpowiedni kształt prowadnicy przedniej przerzutki przewiduje jej współpracę z największą koronką o ściśle określonej liczbie zębów i zapewnia precyzyjne zazębienie się łańcucha. Ot co! Zastosowanie największej koronki o innej ilości zębów niż przewidywana spowoduje między innymi spowolnioną zmianę biegów oraz dużo szybsze zużycie łańcucha. W przypadku przerzutki tylnej jest podobnie. Jej konstrukcja przewiduje współpracę z największym trybem o określonej ilości zębów. Gdy tryb jest znacznie większy niż zalecany przez producenta przerzutki, na niższych biegach może dojść do ocierania kółeczek o tryb kasety i ich szybkie zużycie. W większości wypadków nie da się tego zrekompensować regulacją kąta opasania, czyli odsunięcia przerzutki od zębów kasety.
Podsumowanie
Podczas każdej wymiany elementów napędu, zmianach i modyfikacjach należy sprawdzić pojemność napędu. Tych kilka dodatkowych chwil poświęconych pomiarom, czy poszukiwaniom danych technicznych z pewnością się opłaci.
Dodano: 2009-09-30
Autor: Tekst: Sławomir Naumowicz BSE Elite Mechanic
Reklama